ي

دوست، همدم

ساده و آسان، پدر عمار

 ياسر

زندگي بخش

دست خدا، از القاب علي(ع)

اسب، جوي خرد

محزون، خشمگين، ناله كننده

دهي در شمال ايران و نام پدر شعر نوي ايراني

از پيامبران بني اسرائيل

ه

سروش، بانگ كننده

راهنما

 هادي

كسي كه شير مي دوشد، شكننده استخوان

درست كردار، درست انديش

راه نما، مرشد

خداي بزرگ، ستاره مشتري

چالاك، ستوده، خوش چهره

توانا، جوانمرد

فرخنده، ميمون

عزم، قصد

يکي از شخصيتهاي شاهنامه

خورشيد

آگاه، خرد

و

رهاگشته

مورداعتماد، استوار بودن و پايدار

 وثوق

دوست خدا، خدادوست

بسيار بخشنده

ن

كمياب، هرچيزكم

مشهور

مشهور

روشنايي

بشادي زائيده شده

ياور، مددكار

 ناصر

به نظم در آورنده

طالب نام

نام آور، مشهور،رشد كننده

تل، زمين بلند كه آب به آن برسد

دلير، پهلوان، نام پدر سام جد رستم

مددكار، ياري دهنده

پاكيزه، برگزيده

آواز مرغ،آهنگ، سامان

بخت نورتازه، بختيار

پسر كشته شده منوچهر به دست افراسياب

مژده، خبر خوش

تازه، جديد

آب خوب، آب صاف

كوچ، خرد، ريزه، نام تخلص

شنيدن، گوش فرادادن

م

آنچه خدا خواسته

نام پيكرنگاري كه خود را پيامبر خواند و كتاب ارژنگ را از خود گذاشت

  ماني

منسوب به ماه

محكم، پابرجا

برگزيده و پسنديده

گرامي، خوشبو، بخشنده

توانا و با حشمت

حرام شده

نيكوكار

ستوده، ستايش شده

ستايش كرده

برگزيده، صاحب اختيار

خواسته، آرزو

پسنديده، گزيده

مؤمن، خداي

فرخنده، سعادتمند

تسليم شده، مسلمان

چيزي كه بماند، مس كننده، نام عيسي پيامبر

گزيده شده

راستكار و درست گو

مرد پيروز

اعتماد كننده

يار و مددكار، ياري كننده

چيره، ياري شده

كوتاه شده مينوچهر به معناي بهشت رو

تيغ سلماني، نام پيامبر قوم يهود

هدايت شده

رونق آفتاب

 يکي از شخصيتهاي شاهنامه

رنگ آفتاب

منسوب به مهر

پرورش دهنده ناهيد و مهر

داده مهر و ناهيد وخورشيد

خورشيد تابان

كنايه از عاشق شب زنده دار

پيمان، عهد

از ياران امام علي

داده مهر، تولد زمان روز

ميلاد

ل

دانشمند

مرد احمق

  ليوه

گ

عزيز، محترم

 گرامي

نام مرغي كه روي آب مي نشيند، نام پسر شاپور از پهلوانان ايراني

 گودرز

يکي از شخصيتهاي شاهنامه

گباد

يکي از شخصيتهاي شاهنامه

گشتاسب

گويا و سخن كننده،

 گيو

ک

جنگي، جنگجو

فرو خورنده خشم

 كاظم

بس، بي نياز

تصحيف كبوجيه

بهره مند، سعادتمند

آهنگر معروف اساطيري ايران

كاويدن، جست و جو كردن

كشاورز، ريش سفيد و بزرگتر، صاحب

جوانمرد، بخشنده

جوانمردي

بخشنده، سخاوتمند

ترقي، تمام

كوچك شده كامل

سعي كننده

منسوب به خاندان و شاهان ايران باستان

نام يكي از برادران فريدون

مانند پادشاه

ستاره  بزرگتر، ستاره زحل

زنده و فاني، پيشواي روي زمين

ق

توانا، مقتدر

بخش كننده، توزيع كننده

 قاسم

پدر كيكاووس

توانايي

توانا

صدقه در راه علي

نزديك شدن، هم نشين، فدايي

شمشير

يكي از ياران امام علي(ع)

دلاور،

امپراتور روم

ف

پيروز، گشاينده

رستگار و غالب

 فايز

منسوب به فتح

پيروزي براي خدا، پيروزي خدا

بزرگوار، سربلند

باز، نزديك، بالا بلند

آمرزنده دشمن، از پهلوانان شاهنامه

انجام، انتها، عاقبت

گشايش، قيمت، آسودگي از كار و گرفتاري

فرخ داد، فرخ روز

خجسته، مبارك

زيبايي داد

باغ، بهشت

كوتاه شده فروردين

فرزند فر و شكوه و شادي

فرزان، مهره اي به نام وزير در شطرنج

نام روح و عقل كره زمين، نفس فلك مريخ

پايين، پس، زيرين

روشنايي با شكوه،

نيروي خداوندي، اهورايي است كه پاكان و نيكان را نگه دارنده است.

نام يكي از نجباي ايران و پهلواني در زمان كيكاووس

داراي فر و شكوه

تربيت، دانش و ادب، آموخته زندگي

داراي قامت خوب و زيبا، نام پسر كيكاووس

از شاهان ايران زمين به معني دارنده سه نيرو

يكتا، گوهر نفيس، بي مثل

پري مانند،

بخشش خداوند

بسيار بخشنده، جوانمرد

بخشش و عطا

قلب، دل

 فؤاد

غ

شيربيشه، شير درنه، مرد درشت اندام و مرد قوي

بخشنده، آمرزنده

 غفار

كودك، پسر كوچك، نوكر

ع

پارسا، عبادت كننده، كسي كه خدا را پرستش مي كند

داد دهنده، دادگر، دادگستر

 عادل

شناسنده، صبور

مهربان، برگرداننده

گوشه نشين و بازدارنده از كارهاي اجتماعي

ترش رو، بداخم، يكي از نام هاي شير

بنده خدا، سر سپرده درگاه

نام مار و بچه مار، نام خليفه سوم

شناختن حق تعالي ومعرفت خداشناسي

محبوب، يار، گران مايه، نادر

لشكر، سپاه، نوعي انگور

روغنگر، روغن كش

مرد زيرك و بسيار دانا

بلند، شريف، نام امام اول

كسي كه مراد و مرشدش علي است، 

آنچه به آن تكيه كنند

مرد با ايمان، ثابت و استوار،

بزرگ، سرور، سردار،

زيرك، طرار، تندرو، تردست

از پيامبران بزرگ

چشم خدا، نشان خدا

 عين الله

ظ

نازك، لطيف

پيروزي

 ظفر

ط

شب رونده، ستاره صبح

پاكيزه، منزه

 طاهر

راه، طرقي منسوب به طرق روستايي در نزديكي شهر مشهد

ض

چشم چراغ دين، روشنايي دين، فروغ

ضياءالدين

ص

رساننده، راست، درست

شكيبا، بردبار، آدم حكيم وآرام

 صابر

راستگو، درست كردار، آشكار، لقب امام ششم

نيك، سزاوار

باد بهاري كه از شرق مي وزد، باد لطيف و خنك صبح

مسگر، روي گر

روشني، پاكي، پاكيزگي، يكرنگي

دومين ماه قمري پس از محرم

بي نياز، مهتر، پايدار

چشم چراغ دين، روشنايي دين، فروغ

ش

پهلوان ايراني، پادشاه ايراني

شاد، خرم، سرزنده

 شادمان

سيراب، خوشحال، ترو تازه

خواست شاه

مراد بزرگ، أرزوي شاهانه

شاهزاد، فرزند شاه

بهترين چهره، خوش چهره

پرنده شكاري ، لايق، تكيه گاه،ممكن

سزاوار، همتا

درخور، فراخ، ذخيره، شايسته، گشاد

ميان سال

نام روستايي در قفقاز، پسر شاپور

أبرومند، پاك نژاد و عالي مقام

ماه هشتم هجري، شعباني منسوب به أن

نام پيامبري كه پدرزن موسي بود، توشه دان، مشك كهنه

پاس دار خداوند

أرام، تحمل، بردباري

شعله، ستاره كوكب، ستاره روشن، زود گذر،  راه أب

شاه داده، روستايي در كرمان كه ميوه هاي شيرين دارد

رام شده شاه، أرامش شاه

كلانتر، حاكم شهر، فرماندار والي

شاه زاده

پردل، دلاور، بي باك، شجاع

 شيردل

س

نام پدر بابك، جد اردشير و از نجباي پارس

كوشا، شتابنده

 ساعي

سردار، رئيس

درست، تندرست و بي عيب

راه و آيين،  ترتيب و نظام

ورم، آماس، پسر نوح

مخفف ستاره، خيمه پشه بند، پرده، پوشاننده

صفت امام چهارم، بسيار سجده كننده

چراغ

بانگ، در اوستا سرئوشه آمده به معني اطاعت از خداوند

نيك، خجسته

نيك بخت، همايون، خجسته

سنگ بزرگ، سلمان ايراني از صحابه بزرگ

درست، سالم، بي عيب

پسر رستم، سرخ آب

ستاره اي درخشان در طرف جنوب

در اوستا سيامك به معناي سياه مو آمده است

ساوخش فرزند كيكاووس و پدر كيخسرو

پدر ابو علي سينا، سينه، سوراخ كننده، كوه طور سينا

ژ

عميق، رودخانه يا چاه

آدم بخيل

 ژكور

شير درنده، خشم آلود

ز

ايزد زمين و نام روز بيست و هشتم از هر ماه

يكي از پيامبران و نام زكرياي رازي

 زكريا

يکي از شخصيتهاي شاهنامه ( پدر رستم )

پاكيزه، پاك و منزه

نام پهلواني در زمان كيكاووس

كمان، قوس

ر

داراي منش رادمردي، سخاوت و جوانمردي

منع كننده

 راد

ازنام هاي باستاني و كنوني ايران

نام عاشقان ويسه و چنگ نوازي

بهاري، فصل بهار

شرم كردن، نام رودي در بهشت، ماه هفتم قمري

يكي از نام هاي خدا، مهربان، بخشنده، روزي رسان

شفقت، مهرباني

بخشاينده،ر.ك رحمان

تنومند، خوش اندام، نام پهلوان بزرگ ايران

خشنود، راضي، خوشدلي

روان و روح خدا، لقب حضرت عيسي

خجسته روز، روز خوب و نيك، بهروز، روز خوش

راهي، غلام، مسافر، بنده و چاكر

ذ

كشته، آنچه براي كشتن آماده شده باشد

تيزهوش، زيرك، هوشمند

ذكي

داراي دانش و بزرگواري

د

نام خداوند

داد دهنده

 دادكار

نام خداوند،عادل

مالك

پژوهنده، شاعر، دانشمند

قضاوت خداوند، نام يك از چهل پيامبر بزرگ

محبوب، نام پيامبري

همت، بخشش، شادان

سردسته ده نفر فراش يا سپاهي و سرباز

دهدار، صاحب ده

خ

پاينده، جاويد، ماندني

شرق، جاي برآمدن آفتاب

 خاور

چيزي كه خداوند بخشيده است.

خورآسان، جايي كه خورشيد به آساني سر مي زند وديده مي شود.

شاد، خندان

نيم نام، نيم آوازه، پادشاه

دلير، نيرومند، پسرداريوش هخامنشي،(مي زنم تو مخت ها)

دوست، صادق، دوست مهربان

چادردوز، شاعر و حكيم و فيلسوف معروف ايران

خوب فكر، خيرخواه، طالب خوبي

ح

كشاورز، برزگر، شير

 نگهبان، پاسدار

 حارس

ستاينده، ستايشگر، درود فرستنده

منسوب به حاير، زميني كه مرقد سيدالشهدا(ع) در آن واقع است.

دوست، معشوق، محبوب و دوستدارخدا

دليل، نمودار، برهان

آهنگر، آهنكار و آهن فروش

شمشير بران، تيزي شمشير

صاحب جمال، زيبارو، نيكو

ر.ك حسن

عظمت، بزرگي، شرم و حيا

پنبه زن،نام منصور حلاج

ستاينده خدا، كسي كه خداي يگانه را ستايشگر است.

شير، عموي پيامبر

پسنديده، ستوده، مبارك

شير، يكي از نام هاي حضرت علي(ع)

چ

قوي و محكم، فرمانرواي سفاك مغول

كنيه اي براي بهرام شپهسالار ارتش هرمز و انوشروان ساساني به خاطر اندام بايكش و نام مرغي است كه آن را كاروانك مي گويند.

 چوبين

ج

بيدادگر، شكسته بند

نام قريه در شام، نام قبيله

 جاسم

پاينده، هميشه، دايم

ستمگر، ظالم

دوقلو

رودخانه، نهر، جوي

پرمايه، باشكوه، بزرگ

زيبا رو، نيكوسيرت، زيبايي

بلندقدر، داراي منزلت فراوان، گروه بسيار از هر چيز

سرور، درگاه،آستان

جوانمرد، بسيار بخشنده، اسب نيك رو

دلاور، شاداب

بخشنده و دادگر جهان(خدا)

كارآزموده، چشم و گوش باز

جهان گشا و فاتح، پيروز

ث

پايدار، استوار

روشن، سوراخ كننده

 ثاقب

حاصل درخت، ميوه

گران، سنگين، پرقيمت

نام مرد تدبير و شجاعت، مزد، پاداش

ت

عجم، هر غيرعرب را عجم گويند(تاجيك)

تاجيك

نام پدر حضرت ابراهيم

 تارخ

برادر هوشنگ پيشدادي

 تاژ

ترسان از خدا، پرهيزگار

 تقي

برق آسمان، رعد، بانگ باران

 تندر

توانمند، زورمدار،قوي

 توانا

يكتاو يگانه

 توحيد

درختي در محل هاي مرطوب، توسا

 توسكا

سردار مغول

 تيمور

پ

پرهيزگار، خداترس

 پارسا

نگهبان،مراقب

 پاسدار

رتبه اي در مراتب كشوري، مخفف پادشاه

شادباش، جاي خوش آب و هوا، آراسته و نيكو

شكست ناپذير، گرامي، نام پسر انوشيروان

افسرده، غمناك، پژمرده

نام ايراني براي پهلوانان

نام پسر آزادمرد، آهن خشكه، آهن ناب

خبر، رسالت

مبارك، چيره

 نام برادر شاپور اول

شرط، قرارداد

 پيمان

ب

رنگ نيک

پرورش دهنده، امين، استوار

بابك

گشاينده، شكافنده

باقر

هنرمند

عيد،جشن(تركي)

نامش در سنگ نوشته بيستون آمده و نام پسر كوچك كوروش

بلند بالا و نام پسر سهراب پسر رستم

پهلوان ايراني از خانواده جمشيد پسر گرشاسب، آتشكده بزرگ در خراسان

نگهبان نوبهار، سخاوتمند

جوان، ظريف، 

بارور، كامياب، آبرومند

دليل و حجت

نام وزير انوشيروان، داراي مهر و محبت بسيار

بزرگ خادم، دويا چند خدمتكاررا نسبت به ديگري بكتاش مي گويند(تركي)

شجاع، دلير، پهلوان

سرور، شادماني، تازگي و زيبايي

نيك آفريد، نيك فرستاد

نام فرزند اسفندارمذ

نام روز بيستم هر ماه خورشيدي، ستاره مريخ

روز خوب، كندر هندي و نوعي بلور كبود رنگ  وشفاف

اصيل، نيكوكار، خوش زاد

گياهي كوهي، برف انبوهي كه از كوه سرازير شود

نيك نام، خوش نام، داراي شهرت خوب

جنگجو، پهلوان ايراني

آ -  ا

نام ايزد آب(روز دهم از ماه خورشيدي)

آبان

فصل بهار، سال پر آب و باران، دايه پسر پادشاه يونان

آبسال

زيبا شده، خوش نما، زيور

آراسته

برقرار، متين، سكون، آرامش

آرام

درخشنده، درخشان، مينوي، نام دلاوري از داستان هاي اساطيري  ايران

آرش،آرخش

آرمان

آرمين

آريا

استواري، سازنده خانه كعبه

پدر قسمت كننده، مقسم

از صحابه نامدار پيامبر(ص)

نيكي، بخشش

يگانه، يكتا

بسيار ستوده، نام پيامبر

نام يكي از پيامبران

شير خشمناك، مقدس، بنيان گذار دودمان ساساني

آرايش، زينت

نام دانشمندي در يونان

(تركي) شير، شير درنده، مجازا مرد شجاع

كهنه شدن جامه، حضرت ا براهيم(ع)

شير خدا، لقب حمزه بن عبدالمطلب و كنيه امام علي(ع)

شير جنگل

پدر سام شهلوان نامي ايران

الكساندر، ياري كننده مرد

پسر ابراهيم، شنونده

با شرافت و با شخصيت، شريف

منسوب به بنيان گذار پادشاهي پارت ها و نام سومين نياي پاكو

كوچك، ريزه نقش، كوچك تر

شير درنده

تكيه دادن به كسي در كاري، بي گمان و سخن، كار را به كسي سپردن

حكيم يوناني شاگرد سقراط

بزرگتر، مهم تر، بزرگوار

دوست خدا، يار خدا

نام پيامبر، پسر زاده سام بن نوح و عموي خضر كه موكل بر خشكي است.

يكي از يخچال هاي طبيعي در كوه هاي كردستان

آرزو، دلگرمي

فرمانروا، شاه سلطان و خليفه

امانت دار خدا

درستكار، امانت دار، راستگو

خاص يا خاصه، بو، اميد

نسيم شب، شبنم، سرماي سخت زمستان

نام پسر فريدون و ياري دهنده آريايي ها

معتقد

برگشت به سوي خدا، نام پيامبر نمونه صبر و شكيبايي

 ايوب